Όμως να που ο μικρός πρίγκιπας, αφού περπάτησε πολύ ανάμεοα από την άμμο, τους βράχους και τα χιόνια, ανακάλυψε, στο τέλος ένα δρόμο. Και όλοι οι δρόμοι οδηγούν στους ανθρώπους.

-Καλημέρα, είπε.

Ήταν ένας ανθισμένος ροδώνας.

-Καλημέρα, είπαν τα τριαντάφυλλα.

Ο μικρός πρίγκιπας τα κοίταξε. Όλα έμοιαζαν με το δικό του λουλούδι.

-Ποια είστε; τα ρώτησε κατάπληκτος.

-Είμαστε τριαντάφυλλα, είπαν τα τριαντάφυλλα.

-Α! έκανε ο μικρός πρίγκιπας...

Και ένιωσε βαθιά λύπη. Το λουλούδι του του είχε πει πως ήταν το μοναδικό στο είδος του σε ολόκληρο το σύμπαν. Και να που υπήρχαν πέντε χιλιάδες ολόιδια σε έναν μονάχα κήπο!

"θα στενοχωριόταν πάρα πολύ", έπε μέσα του, "αν το έβλεπε αυτό... θα το τάραζε ο βήχας και θα έκανε πως πεθαίνει για να μη γελοιοποιηθεί. Κι εγώ θα ήμουν υποχρεωμένος να κάνω πως το περιποιούμαι, γιατί διαφορετικά, για να με ταπεινώσει κι εμένα, θα αφηνόταν να πεθάνει στ' αλήθεια..."

Είπε ακόμα μέσα του: "Νόμιζα πως ήμουν πλούσιος γιατί είχα δικό μου ένα μοναδικό στον κόσμο λουλούδι, και να που δεν έχω παρά ένα κοινό τριαντάφυλλο. Αυτό και τα τρία μου ηφαίστεια, που μου φτάνουν ως το γόνατο και που ίσως το ένα να είναι για πάντα σβησμένο, δε με κάνουν και κανένα σπουδαίο πρίγκιπα". Και, ξαπλώνοντας στο χορτάρι, έκλαψε.

21

Τότε ακριβώς εμφανίστηκε η αλεπού. -Καλημέρα, είπε η αλεπού.

-Καλημέρα, απάντησε ευγενικά ο μικρός πρίγκιπας και γύρισε,

μα δεν είδε τίποτα πίσω του.

-Εδώ είμαι, κάτω από τη μηλιά, είπε η φωνή.

-Ποια είσαι; είπε ο μικρός πρίγκιπας. Μου φαίνεσαι πολύ όμορφη.

-Είμαι μια αλεπού, είπε η αλεπού.

-^χΕλα να παίξεις μαζί μου, της πρότεινε ο μικρός πρίγκιπας. Είμαι πολύ λυπημένος...

-Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου, είπε η αλεπού. Δεν είμαι δαμασμένη.

-Α!, συγγνώμη, έκανε ο μικρός πρίγκιπας. Και αφού καλοσκέφτηκε πρόσθεσε:

-Τι σημαίνει "δαμασμένη";

-Δεν είσαι από δω εσύ, είπε η αλεπού, τι γυρεύεις;

-Αναζητώ τους ανθρώπους, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Τι σημαίνει "δαμασμένη";

-Οι άνθρωποι, είπε η αλεπού, έχουν όπλα και κυνηγούν.

Μεγάλος μπελάς! Έχουν και κότες. Από αυτήν την άποψη παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Μήπως γυρεύεις κότες;

-Όχι, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Γυρεύω φίκους. Τι σημαίνει "δαμασμένη";

-Είναι ένα πράγμα που έχει ξεχαστεί από καιρό, είπε η αλεπού. Σημαίνει "να κάνεις δεσμούς..."

-"Να κάνεις δεσμούς";

-Ασφαλώς, είπε η αλεπού. Για μένα, δεν είσαι ακόμη παρά μικρό αγοράκι ακριβώς ολόιδιο με εκατό χιλιάδες άλλα αγοράκια Και δε σε χρειάζομαι. Γιατί κι εγώ δεν είμαι για σένα παρά μια αλεπού όμοια με εκατό χιλιάδες αλεπούδες. Αν όμως με δαμάσει τότε ο ένας θα έχει ανάγκη τον άλλο. θα είσαι για μένα μοναδικ* στον κόσμο. Και θα είμαι για σένα μοναδική στον κόσμο...

-Αρχίζω να καταλαβαίνω, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Υπαρχε ένα λουλούδι... Νομίζω πως μ' έχει δαμάσει.

-Δεν αποκλείεται, είπε η αλεπού. Βλέπει κανείς στη Γη τόσι λογιών πράγματα...

-Ο! όχι στη Γη, είπε ο μικρός πρίγκιπας. Η αλεπού έδειξε πως παραξενεύτηκε πολύ:

-Μήπως σε άλλον πλανήτη;

-Ναι.

-Υπάρχουν κυνηγοί σ' αυτόν τον πλανήτη;

-Όχι.

-Αυτό είναι ενδιαφέρον! Και κότες;

-Όχι.

-Τίποτε δεν είναι τέλειο, αναστέναξε η αλεπού. Όμως ξαναγύρισε στην σκέψη της:

-Η ζωή μου είναι μονότονη. Κυνηγώ κότες, με κυνηγούν οι άνθρωποι. Όλες οι κότες μοιάζουν μεταξύ τους, το ίδιο κι οι άνθρωποι. Έτσι, βαριέμαι κάπως. Όμως αν με δαμάσεις, η ζωή θα μοιάζει ολόφωτη απ' τον ήλιο. θα γνωρίσω έναν ήχο βημάτων που θα είναι διαφορετικός από όλους τους άλλους. Τα βήματα των άλλων με κάνουν να χώνομαι κάτω από τη γη. Τα δικά σου θα με καλούν να πεταχτώ έξω από την τρύπα μου, σα να ήταν μια μουσική. Κι έπειτα, δες! Βλέπεις εκεί κάτω τα χωράφια με το στάρι; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Το σιτάρι μου είναι άχρηστο. Και αυτό είναι κρίμα! Μα εσύ έχεις χρυσαφένια μαλλιά. Και θα είναι κάτι το θαυμάσιο όταν θα μ' έχεις δαμάσει! Το χρυσαφένιο στάρι θα μου φέρνει την ανάμνηση σου. Και θ' αγαπώ το βουητό του αγέρα στα στάχυα...

Η αλεπού σώπασε και κοίταξε για πολλή ώρα το μικρό πρίγκιπα.

-Σε παρακαλώ... δάμασε με! του είπε.

-θα το 'θελα βέβαια, απάντησε ο μικρός πρίγκιπας, όμως δεν έχω πολύ καιρό. Πρέπει να ανακαλύψω φίλους και να γνωρίσω ένα σωρό πράγματα.

-Δε γνωρίζει κανείς παρά μονάχα τα πράγματα που δαμάζει, είπε η αλεπού. Οι άνθρωποι δεν έχουν πια καιρό να γνωρίσουν τίποτα. Αγοράζουν τα πάντα από τους εμπόρους, έτοιμα. Όμως, καθώς δεν υπάρχουν έμποροι που να πουλάνε φίλους, οι άνθρωποι δεν έχουνε πια φίλους. Αν θέλεις να έχεις ένα φίλο, δάμασε με!

-Τι πρέπει να κάνω; είπε ο μικρός πρίγκιπας.

-Πρέπει να είσαι πολύ υπομονετικός, απάντησε η αλεπού. Στην αρχή θα καθίσεις μακριά μου, να έτσι, στο χορτάρι, θα σε κοιτάζω λοξά και δε θα λες τίποτα. Τα λόγια είναι πηγή παρεξηγήσεων. Όμως, κάθε μέρα, θα μπορείς να κάθεσαι λιγάκ πιο κοντά...

Την άλλη μέρα ξανάρθε ο μικρός πρίγκιπας.    ·

-θα 'ταν προτιμότερο να έρχεσαι πάντα την ίδια ώρα, είπ* αλεπού. Αν λόγου χάρη έρχεσαι στις τέσσερις το απόγευμα, θα αρχίζω να είμαι ευτυχισμένη από τις τρεις. Και όσο θα περνά η ώρα θα αισθάνομαι όλο και πιο ευτυχισμένη. Στις τέσσερις πια, < θα με χωρά ο τόπος και θα πηγαινοέρχομαι θα ανακαλύψω την αξία της ευτυχίας! Αν όμως έρχεσαι όποτε να 'ναι δε θα ξέρω π( ποια ώρα πρέπει να ντύσω την καρδιά μου στα καλά της... Σε ό/ χρειάζεται κάποια τελετουργία.

-Τι είναι τελετουργία; είπε ο μικρός πρίγκιπας.

-Είναι κι αυτό κάτι που παραμελήθηκε πολύ, είπε η αλεπού Είναι αυτό που κάνει μια μέρα να είναι διαφορετική από τις άλλε< μέρες, μια ώρα διαφορετική από τις άλλες ώρες. Οι κυνηγοί μου, πούμε, έχουν μια τελετουργία. Χορεύουν κάθε Πέμπτη με τα κορίτσια του χωριού. Τότε η Πέμπτη γίνεται θαυμάσια μέρα! Μπορώ και πάω μια βόλτα ως το αμπέλι. Αν οι κυνηγοί χόρευαν όποτε να 'ναι, όλες οι μέρες θα μοιάζαν μεταξύ τους, κι εγώ δε θ( είχα ανάπαυλα ποτέ.

'Ετσι ο μικρός πρίγκιπας δάμασε την αλεπού. Και όταν πλησίαζε η ώρα του χωρισμού:

-Αχ!, είπε η αλεπού... θα κλάψω.

-Δικό σου είναι το σφάλμα, είπε ο μικρός πρίγκιπας, εγώ δεν ήθελα να σου κάνω κακό, μα εσύ θέλησες να σε δαμάσω...

-Ασφαλώς, είπε η αλεπού.

-Όμως τώρα θα κλάψεις! είπε ο μικρός πρίγκιπας. -Ασφαλώς, είπε η αλεπού.

-Τότε λοιπόν δεν κέρδισες τίποτα!

-Κέρδισα, είπε η αλεπού, γιατί μου μένει το χρώμα του σταριού.

Έπειτα πρόσθεσε:

-Πήγαινε να ξαναδείς τα τριαντάφυλλα, θα καταλάβεις πως το δικό σου είναι μοναδικό στον κόσμο, θα επιστρέψεις να μου πεις αντίο κι εγώ θα σου κάνω δώρο ένα μυστικό.

Ο μικρός πρίγκιπας πήγε να ξαναδεί τα τριαντάφυλλα.

-Δε μοιάζετε διόλου με το τριαντάφυλλο μου, δεν είστε τίποτα ακόμη, τους είπε. Κανείς δε σας έχει δαμάσει και δεν έχετε δαμάσει κανένα. Είστε ό,τι ήταν η αλεπού μου. Δεν ήταν παρά μια αλεπού που έμοιαζε με εκατό χιλιάδες άλλες αλεπούδες. Όμως την έκανα φίλο μου και τώρα είναι μοναδική στον κόσμο.

ΚαΓτα τριαντάφυλλα στεναχωρέθηκαν πολύ.

-Είστε όμορφα, μα είστε άδεια, τους είπε ακόμη. Κανείς δεν μπορεί να πεθάνει για το χατήρι σας. Βέβαια, αν κάποιος τυχαίος περαστικός έβλεπε το δικό μου τριαντάφυλλο, θα το νόμιζε ίδιο με σας. Όμως και μόνο του είναι πολύ πιο σημαντικό από όλα εσάς, γιατί είναι αυτό που εγώ πότισα. Γιατί είναι αυτό που εγώ έβαλα κάτω από τη γυάλα. Γιατί είναι αυτό που εγώ προφύλαξα με το παραβάν. Γιατί είναι αυτό που εγώ του σκότωσα τις κάμπιες (εκτός από δυο-τρεις που γίναν πεταλούδες). Γιατί είναι αυτό που εγώ το άκουσα να παραπονιέται, να παινεύεται, ή ακόμα και να σωπαίνει. Γιατί είναι αυτό το δικό μου τριαντάφυλλο. Και ξαναγύρισε στην αλεπού:

-Αντίο, της είπε...

-Αντίο, είπε η αλεπού. Να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό: Δε βλέπεις καλά παρά μονάχα με την καρδιά. Την ουσία δεν τη βλέπουν τα μάτια.

-Την ουσία δεν τη βλέπουν τα μάτια, επανέλαβε ο μικρός πρίγκιπας για να το θυμάται.

-Ο καιρός που ξόδεψες για το τριαντάφυλλο σου το έκανε τόσο σημαντικό.

-Ο καιρός που ξόδεψα για το τριαντάφυλλο μου... έκανε ο μικρός πρίγκιπας για να το θυμάται.

-Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει τούτη την αλήθεια, είπε η αλεπού. Όμως εσύ δεν πρέπει να την ξεχάσεις. Γίνεσαι για πάντα υπεύθυνος για κάθε τι που έχεις δαμάσει. Είσαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλο σου...

-Είμαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλο μου... επανέλαβε ο μικρός πρίγκιπας για να το θυμάται.